శాస్త్ర విజ్ఞానము

రాకెట్ యుగానికి పునాది రాళ్ళు పేర్చిన వాళ్లలో ఇద్దరు ముఖ్యులు. ఒకరు అమెరికాకి చెందిన గోడార్డ్, మరొకరు రష్యాకి చెందిన సియాల్కీవిస్కీ.

రాకెట్ సాంకేతిక విషయాల గురించి పందొమ్మిదవ శతాబ్దపు చివరి భాగంలో ఎన్నో విషయాలు ఊహించి, సైద్ధాంతికంగా లెక్కలు వేసిన వాడు ఈ సియాల్కోవిస్కీ. అప్పటికే ద్రవ్య ఇంధనాల గురించి, వాటి మంచి చెడ్డల గురించి చర్చించాడు. ఇంధనం మండడానికి ఆక్సిజన్ అవసరం గనుక, అంతరిక్షంలో అది దొరకదు కనుక, తక్కువ పరిమాణం ఉండేలా ఆక్సిజన్ ని ద్రవ్యరూపంలో రాకెట్లో మోసుకు పోవాలని కూడా ఇతడు ఊహించాడు. 1903 లో అతడు ఓ వైమానిక పత్రికలో రాకెట్ శాస్త్రానికి సంబంధించి వరుసగా ఎన్నో వ్యాసాలు వ్రాశాడు. అందులో రాకెట్ ఇంధనాల గురించే కాక, వ్యోమదుస్తుల గురించి, అంతరిక్షం యొక్క మానవాక్రమణ గురించి రాశాడు. రాకెట్ పని తీరు గురించి సైద్ధాంతికంగా ఎన్నో విషయాలని వర్ణించినప్పటికీ, రాకెట్ నిర్మాణానికి అతడెప్పుడూ పూనుకోలేదు.

సియాల్కోవిస్కీ ఊహించిna మరో అధ్బుతం - నేటికీ నిజం కాని అద్భుతం - స్పేస్ ఎలివేటర్. అయితే అతడు ఊహించిన ఎలివేటర్ క్రిందటి పోస్ట్ లో చెప్పుకున్న వేలాడే త్రాడు కాదు. నేల మీంచి నింగికి ఎగసే ఆకాశసౌధం. ఫ్రాన్స్ లో ఐఫిల్ టవర్ ని చూసినప్పుడు మొట్టమొదటి సారి ఆయనకి ఈ ఆలోచన వచ్చిందట. అయితే ఆయన ఊహించిన టవర్ 324 m కి బదులు, నేల మీద నించి 35,790 km ల ఎత్తు ఉంటుందట. భూమి వ్యాసార్థం 6378 km లు కనుక, అలాంటి టవర్/బురుజు యొక్క అగ్రభాగం జియోస్టేషనరీ కక్ష్య ని తాకుతుంది. అలాంటి బురుజులో పైకి కిందకి కదులుతూ ఓ లిఫ్ట్ (ఎలివేటర్) పనిచేస్తుంటూంది. ఆ బురుజు పై భాగంలో ఓ "ఆకాశహర్మ్యాన్ని" నిర్మిస్తే అది భూమి చుట్టూ జియోస్టేషనరీ కక్ష్యలో తిరుగుతూ ఉంటుందని ఆయన ఊహ. అప్పుడిక ఉపగ్రహాలకి రాకెట్లు అవసరం లేదు. కేవలం ఆ బురుజులోని ఎలివేటర్లో ఎక్కించి పై దాకా తీసుకెళ్ళి ఆ ఎత్తు నుండి వొదిలేస్తే చాలు. బుద్ధిగా ఉపగ్రహం కక్ష్యలోకి ప్రవేశిస్తుంది.

1966 లో ఐసాక్స్, వైన్, బ్రాడ్నర్, బాకస్ అనే నలుగురు అమెరికన్ ఇంజినీర్లు Sky-hook అనే పేరుతో ఇదే భావనని వ్యక్తం చేశారు. అలాంటి సాధనంలో వాడే "త్రాడు" గురించి లెక్కలు వేసి దాని పటుత్వం అంతవరకు మనిషికి తెలిసిన అత్యంత కఠినమైన పదార్థాలు అయిన గ్రాఫైట్, క్వార్జ్, వజ్రం కన్నా రెండు రెట్లు బలమైనది అయ్యుండాలని అంచనా వేశారు.

ప్రస్తుతం ప్రసిద్ధిలో ఉన్న స్పేస్ ఎలివేటర్ నమూనాలలో నేల మీద నించి ఆకాశానికి ఎగసే బురుజులు ఉండవు. అన్నీ ఆకాశం నుండి నేలకి వేలాడే త్రాళ్లే! వీటి నిర్మాణంలో విపరీతమైన సాంకేతిక సవాళ్లని ఎదుర్కోవలసి వస్తుంది. కాని ఎలాగైనా అవి నిర్మించబడితే మాత్రం ఉపగ్రహాల లాంచ్ ధరలు చాలా తగ్గుతాయి. ప్రస్తుతం ఓ స్పేస్ షటిల్ లో గాని, ఓ రష్యన్ రాకెట్ లో గాని పేలోడ్ ని అంతరిక్షంలోకి తీసుకుపోవడానికి కిలోకి $22,000 అవుతుంది. స్పేస్ ఎలివేటర్లు నిర్మితమైతే ఆ ధర కిలోకి $220 - $880 వరకు పడిపోతుందని అంచనా.

స్పేస్ ఎలివేటర్ల నిర్మాణం గురించి, పని తీరు గురించి వచ్చే పోస్ట్ లో...

http://en.wikipedia.org/wiki/Space_elevator
http://www.howstuffworks.com/space-elevator.htm
(సశేషం)